De nieuwe ambitie: per stuk productie voor software

In de softwareontwikkeling kunnen we veel leren van productiebedrijven. Vooral om softwareontwikkeling beter en efficiënter te maken en om het meer doelgericht te benutten voor het succes van organisaties. Het per stuk productiemodel biedt daarbij uitkomst, ook voor software. Dit zou de (nieuwe) ambitie moeten zijn voor iedere organisatie die te maken heeft met softwareontwikkeling.

Het per stuk productiemodel – ook wel: one-piece-flow – komt voort uit de Lean managementfilosofie. Door werkzaamheden direct van begin tot eind uit te voeren (in één flow) worden verspillingen voorkomen. Zo worden de activiteiten bovendien beter uitgevoerd, is het idee. Productiebedrijven voeren hiervoor alle deelbewerkingen van een product direct achterelkaar uit. Elke deelbewerking wordt dan dus niet tegelijk op meerdere producten uitgevoerd (batchverwerking).

Op deze manier verkorten productiebedrijven hun doorlooptijden, beperken ze voorraden en – nog veel belangrijker – ze lopen aanzienlijk minder risico op slechte producten. Omdat ze direct zien of alle onderdelen wel goed ‘op elkaar’ passen. Bij batchproductie weet je dat pas veel later en kun je dus ook pas later verbeteringen doorvoeren.

Nadelen van traditionele batchproductie

Bij softwareontwikkeling zijn dezelfde overwegingen van belang. Traditioneel werd software ontwikkeld met batchproductie. Vernieuwde software bevat dan bijvoorbeeld 20 nieuwe features. Die worden allemaal tegelijk beschikbaar gemaakt in één nieuwe versie. Iets modernere processen lanceren bijvoorbeeld eens per maand of kwartaal een update. Gebruikers die op één voor hen belangrijke feature wachten, moeten dan geduld hebben tot dat updatemoment. Terwijl hun feature misschien al lang klaar is.

Het succes van de update is bovendien afhankelijk van de juiste werking van alle features binnen de update. Werkt er één niet goed? Dan wordt de update afgekeurd, inclusief alle features die perfect werken. Ook voor alle gebruikers, testers en beheerders is dit tijdrovend. Voor gebruikers verandert er steeds veel tegelijk en alle functies moeten uitgebreid getest worden. Wordt een update ‘on hold’ gezet of teruggedraaid, dan begint het hele proces weer helemaal opnieuw. Werkt het geheel dan nog niet lekker… aan welke feature ligt het dan? Dat is dan puzzelen.

Voordelen van one piece productie

Batchproductie is voor moderne softwareontwikkeling niet efficiënt, onwenselijk en zelfs onhoudbaar. Het adopteren van het per stuk productiemodel is de oplossing. Elke feature wordt dan los ontwikkeld en komt direct als update beschikbaar. In kleine, snelle en overzichtelijke stapjes. Het risico en de impact voor een organisatie is dan klein. Zelfs het terugdraaien van een foute update heeft geen grote impact. En de verschillen in kwaliteit, performance en gebruikerstevredenheid zijn beter te beheersen.

Een belangrijke voorwaarde voor succesvolle stuks productie in softwareontwikkeling is het optimaliseren van het updateproces. Dat moet immers altijd doorlopen worden: met 1 of 20 features. Het is cruciaal om dit proces zo goed en zoveel mogelijk automatisch te realiseren, tegen de laagste kosten. Deze continuous delivery moet een integraal onderdeel zijn van de ontwikkelcyclus van elk modern software ontwikkelingsproject. Bij het goed inrichten van continuous delivery (CD) en continuous integration (CI) wordt de frequentie van updatemomenten een business beslissing, in plaats van een technische.

Verschuivingen in de praktijk

In mijn dagelijkse praktijk bij Ibuildings zien wij de verschuiving van batch naar one-piece ontwikkeling steeds meer plaatsvinden bij organisaties waarvoor wij web of mobiele apps ontwikkelen. Mooie voorbeelden zien we ook steeds meer om ons heen. De populaire website Etsy – een grote online marktplaats voor handgemaakte en vintage producten – zette de stap al in 2014. Door hun nieuwe aanpak maakten infrequente en regelmatig pijnlijke updates – waarbij de site down ging – plaats voor een nieuw model waarbij ze dagelijks heel soepeltjes meer dan 50 keer updaten.

De nieuwe ambitie

Dit is zeker niet alleen weggelegd voor Etsy. Het is de toekomst van softwareontwikkeling. Iedere organisatie die te maken heeft met softwareontwikkeling zou het per stuk productiemodel als ambitie moeten hebben. De omslag is ingrijpend en er zijn veel stappen voor nodig – technisch en organisatorisch – maar daar krijg je ook heel veel voor terug.

De grootste beloning is dat jouw software steeds beter bijdraagt aan het succes van de organisatie: in gebruikerstevredenheid, innovatiekracht en efficiëntie. Dat lijkt mij een gezonde ambitie.